Lokatie
WOII vliegveld Maldegem
Interne nummering
Mal 11
Type structuur
Schijnwerperstand - FA Scheinwerferstand
Toegankelijkheid

Structuur is vrij en als stal gebruikt. Hij kan wel niet bezocht worden zonder toelating van de eigenaars gezien deze volledig op privéterrein is gelegen. De structuur werd ook door mijzelf nog niet in detail geprospecteerd.

Routebeschrijving om deze structuur te vinden:
  • De structuur is 1 van 2 structuren op een weiland tussen Kampeldreef en de Pot- en Zuidhoutstraat.
  • Het is de kleinste (en verst verwijderde) structuur vanaf de Pot en Zuidhoutstraat.
  • Je kan ze het best bekijken vanaf een smalle voetwegel vanaf deze laatste straat.
Oude kaarten van toepassing voor deze structuur
  • Kaart: Oude RAF kaart daterend van 13/02/1945 (dus reeds na de bevrijding) van het vliegveld van Maldegem - Erfgoednota IOED Meetjesland. Ondanks dat deze kaart het ganse vliegveld zou beschrijven, zijn deze structuren buiten de grenzen van deze kaart gelegen. Ze zouden zuidelijk van de meest oostelijke randen van het hier getekende vliegveld te zoeken geweest zijn.

Luchtfoto Google Earth waarbij op basis van een summiere kaart van het Belgische leger uit 1947 werd gepoogd het vliegveld te begrenzen op een actuele luchtfoto.

Deze structuren zijn te zoeken in dit geval op het smallere weiland kort tegen de rand met een donkerder groen getekend groter weiland noordwestelijk ervan.
Luchtfoto's horende bij deze structuur:

Luchtfoto 1945 - Collectie Geert Beelaert

Op deze luchtfoto zie je de cluster van structuren die te vinden waren langs de Pot en Zuidhoutlaan nog veel intacter staan. Het rode vierkant die u ziet was een met prikkeldraad afgesloten terrein dat de huidige Kampeldreef kruiste en op die manier afsloot. Onderaan tegen de Pot en Zuidhoutstraat zie je nog altijd de identiek dezelfde hoeve die heden ook nog bestaat. De totale cluster omvatte allicht een 5 tal structuren waar er heden nog maar 2 van bestaan.

In deze cluster stond ook lichter FLAK-geschut opgesteld. Allicht 20 mm.

Luchtfoto 1971 www.geopunt.be

Detailfoto van deze zone van het vliegveld in 1971. Je herkent steeds duidelijk de bijna haakse bocht in de Pot- en Zuidhoutstraat. Meer zuidelijk ligt dan een hoeve. Iets verderop zie je een donkerder getekend wegeltje lopen vanaf de weg, noordwestelijk de velden in. Volledig op het uiteinde, toen kort voor een open kouter, liggen deze 2 structuren op een smal perceeltje land.

 

Luchtfoto 2023 Google Earth

Detail van dezelfde zone. De structuren zijn te zoeken voor het grote donkergroene perceel.

Detail Luchtfoto 2023 Google Earth

Deze structuur is de meest noordelijke van de 2 structuren op deze foto.

Detail Luchtfoto 2023 Google Earth

Op deze luchtfoto zijn ongeveer dezelfde zaken aangeduid dan bij de foto hogerop uit 1945. (Aanvullingen: Geert Beelaert)

Localisatie van de structuur bij de site
  • Zuidelijk van het vliegveld, reeds buiten de standaardgrenzen ervan.

Functie van de structuur
  • Origineel bevond zich hier tussen Pot en Zuidhoutstraat en de Kampeldreef een cluster van allicht 4 a 5 structuren die uiteindelijk een luchtafweercentrum vormden in de directe omgeving van het vliegveld maar niet echt inbegrepen zaten in het eigenlijke terrein hiervoor aangeduid.
  • In totaal zouden er rond het vliegveld zo een 5 tal buiten de grenzen van het vliegveld liggende luchtafweersites gelegen hebben.
  • Er was hier een vierkant domein dat de huidige onverharde Kampeldreef kruiste afgesloten met prikkeldraad zodat het niet meer toegankelijk was voor vrij verkeer of passage.
  • Er was zeker buiten de 2 nog aanwezige structuren nog een munitie-opslagplaats die origineel verborgen zat onder een berm grond. In 2006 was deze munitie-opslag alvast vrijgezet en zichtbaar maar deze blijkt ondertussen eveneens gesloopt en verdwenen.
  • De hier omschreven structuur is de nu nog aanwezige kleinste structuur voor de opstelling van een schijnwerper of FLAK geschut behorende tot deze cluster.
Beschrijving van de structuur
  • De gebouwtjes opgetrokken voor het opstellen van schijnwerpers, mogelijks ook FLAK-geschut, waren allen vrij identiek qua structuur.
  • De wanden zijn opgemaakt uit in baksteen gemetste bekistingen (caissons) die daarna werden volgestort met beton of baksteenbrokkenbeton.
  • De structuur heeft 1 toegang.
  • Daarnaast heeft de structuur een raam in elke andere wand.
  • In dit geval ontbreekt het raam in het verlengde van de toegang.
  • Het plafond is gevormd door een ter plaatse gestorte betonnen plaat.
  • Op het dak was bijkomend een volledige in betonnen snelbouwstenen opgetrokken verschansing opgetrokken waarbinnen toen of een schijnwerper voor de luchtafweer of effectief luchtafweergeschut zal opgesteld gestaan hebben.
  • Intern heeft de structuur normaal 2 kamers.
  • Dit diende enerzijds allicht als opslagplaats voor eventueel munitie en anderzijds in het geval van een schijnwerper als kleine elektriciteitskabine en bijhorende bediening voor de schijnwerper op het dak.
  • Men verklaart hier ook altijd dat er een schuine aarden ramp was voorzien naast de toegang maar dit lijkt weinig waarschijnlijk gezien daar toch wel praktisch de ruimte voor ontbrak. Dit zou gediend hebben om de bovenstructuur op die manier te bereiken met onder andere FLAK-geschut. Bij deze structuur zou dit eventueel wel mogelijk geweest zijn door het ontbrekende raam in de achterwand.

Bouwplannen horende bij deze structuur - opgesteld door Kurt Waelbroeck (MKB bunkertours)

Grondplan van een dergelijke structuur. Het hier getekende plannetje zal kloppen met de hier aanwezige structuur op het raam rechtover de toegang na. Dit is bij deze structuur niet aanwezig. In dit geval zou er dus wel degelijk een aarden wal tegen die kant van de structuur kunnen geweest zijn om zo het dak te bereiken.

3D-voorstelling van de structuur met inbegrip van het dak. Hierop was nog eens een opbouw met betonnen snelbouwstenen om een verschansing op te trekken. Deze verschansing is bij deze bunker verdwenen en hier ook niet getekend. Het raampje achteraan zichtbaar, is hier dus niet.

Toegang en linker zijkant.

Voorzijde en rechter zijkant

Achterzijde (rechts) en rechter zijkant (links)

Actuele toestand van deze structuur:
  • De structuur is in detail nog niet geprospecteerd geweest.
  • De beschrijving is dan ook op basis van wat vanaf de buitenzijde reeds te zien valt.
  • Deze structuur is vergeleken met gelijkaardige structuren hier aanwezig nog vrij intact te noemen.
  • Ook hier is alvast de dakconstructie volledig weg.
  • De wanden die ooit gemaakt zijn uit bakstenen bakken die dan telkens gevuld zijn met beton of baksteenbrokkenbeton, zijn bij dit geval nog vrij intact aanwezig.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan deze structuur:
  • De structuur is heden gebruikt als een stal voor dieren.

Foto's anno 2007 - Collectie Tristan Cools

We kijken in dit geval op de beide structuren komende vanaf de Kampeldreef

De 2 structuren nog zeer intact op een kleine weilandje.

Foto's anno 2020 - Eerste eigen prospectie.

Het wegeltje vanaf de Pot- en Zuidhoutstraat waarlangs de structuren het gemakkelijkst te bekijken vallen.

Heden worden de structuren bewaakt door deze beren.

Rechts de manschappenstructuur (Mal 15), links de hier beschreven structuur voor het plaatsen van een schijnwerper of het plaatsen van FLAK-geschut. We kijken op de toegang van de structuur.

Detail van de linker zijkant. Het raam blijkt wel achteraf dichtgemetst.

Dezelfde zijkant (rechts) en de achterwand die in dit geval geen raam blijkt te hebben.

Achterzijde van de structuur. In dit geval zou aan deze kant wel zoals soms over deze structuren beschreven een ramp in grond gelegen kunnen hebben om zo vlot de bovenzijde te kunnen bereiken.

Bijkomend gebruikte bronnen:

  • Geert Beelaert voor meer details over de cluster ter hoogte van de Pot en Zuidhoutstraat.
  • MKB bunkertours voor bijkomende info van deze Duitse structuren en de bijhorende plannen.